Чыгыш килеше - исходный падеж
Сложные падежные конструкции - дан/дән, -тан/тән, -нан/нән бирле/соң
Син кайдан киләсең?
Төчкер - Чихни
Күз камашу - Щуриться
Авырый - Болеет
Тилгән - Коршун
Курк - Бойся
Гадәт - Привычка
Кил - Приходи
Төтен - Дым
Барлыкка килү - Появляться
Яса - Сделай
Көймә - Лодка
Ак - Теки (течь)
Баз - Погреб
Бәрәңге - Картофель
Чык - Выходи
Сорау - Вопрос
Озак - Долго
Жимер - Разрушай
Төш - Сон, обед, слезь
Уян - Проснись
Уйна - Играй
Азак - Конец
Бие - Танцуй
Укы - Читай
Аяк - Нога
Ай - Луна
Үрнәк
Мин Казанннан киләм
Син кемнән куркасың?
Мин тилгәннән куркам
Сезне күптән күргән юк
Тиздән өйдән чыгабыз
Син нәрсәдән төчкерәсең?
Яктыдан күзем камаша
Бүреләрдән курыкма
Агачтан ясалган көймә
Төтен үзеннән үзе барлыкка килми
Без синнән иртәрәк киләбез
Баздан чыккан бәрәңге ак була
Бу сорауны бездән сорама
Таштан ясалган йортлар озак вакыт җимерелми
Вакыт үткәннән киләчәккә таба ага
Ул начар гадәтләреннән арына алмый
Синнән дә матуррак кыз юк
Исем, исемфигыль, сыйфат + -дан/-дән, -тан/-тән, -нан/-нән (Существительное, прилагательное, наречие + исходный падеж)
Используя исходный падеж мы можем передать собеседнику несколько смыслов:
  1. Прямой смысл падежа - исходный. Если что-то или кто-то выходит из какого-либо пространства
  2. Определяем предмет по материалу с помощью слова "ясалган" - сделанный из чего-либо.
  3. Используем слова "иртәрәк" - раньше, "соңрак" - позже и передаем временной смысл - раньше или позже чего-либо
  4. Используем в качестве сравнительной степени прилагательных
  5. Передаем смысл причинности эквивалентно русским выражениям "от чего", "из за чего" "по какой причине"
Падеж отвечает на вопросы Откуда? - Кайдан?, От кого? - Кемнән?, От чего; Из чего; Из за чего? - Нәрсәдән?
Үрнәк
Үрнәк
Үрнәк
Үрнәк
Иртәдән бирле сине көтәм
Кичтән бирле юксыз
Яздан бирле кар ята
Кыштан бирле кояш юк
Сезгә килгәннән бирле авырыйбыз
Уянганнан бирле ашамыйбыз
Үткән атнадан бирле килмисең
Балачактан бирле укый
Исем, фигыль, + -дан/-дән, -тан/-тән, -нан/-нән бирле
(Существительное, глагол + исходный падеж бирле)
При использовании данной конструкции мы передаем собеседнику смысл продолжительного промежутка времени пройденного с тех пор как случилось какое-либо событие. В русском языке соответствует выражениям: с утра, с вечера, с каких-то пор, с недавних пор
Конструкция передает смысл действия произошедшего после какого-то события и эквивалентно русскому выражению "после чего-либо". Например: после восьми идет девять - сигездән соң тугыз килә
Миннән соң син буласың
Без төштән соң очрашабыз
Укыганнан соң ягарга
Алтыдан соң ашамыйлар
Кыштан соң яз килә
Аннан соң без уйнарга чыгабыз
Көздән соң кыш килә
Сигездән соң тугыз килә
Бердән бишкә кадәр көтәм
Авылдан шәһәргә күченәләр
Жирдән айга кадәр ераклык
Яздан көзгә кадәр эшли
Башыннан аягына кадәр киенә
Бәләкәеннән зурына кадәр
Кичтән иртәнгә кадәр бииләр
Баштан азакка кадәр укыйбыз
Төштән соң тышка чыгарга уйлыйбыз
Сез кая кадәр барырга телисез?
Сәгать ничәдән бирле ашамадың?
Кичен бераз телевизор караганнан соң йокларга ятам
Мәктәптән соң кинога барасызмы?
Кайчаннан бирле татар телен өйрәнәсең?
2000 нче елдан бирле шофер булып эшлим
Кайчаннан бирле Казанда яшисең?
Көннән көн яңгырлар арта бара
Мин сәгать уннан сәгать икегә кадәр китапханәдә булам
Исем, фигыль, + -дан/-дән, -тан/-тән, -нан/-нән соң
(Существительное, глагол + исходный падеж соң)
Исем, фигыль, + -дан/-дән, -тан/-тән, -нан/-нән соң исем, фигыль + -га/-гә, -ка/-кә, -на/-нә кадәр
(Существительное, глагол + исходный падеж существительное, глагол + направительный падеж кадәр)
В этой конструкции используются два падежа: исходный и направительный. С помощью такой комбинации падежей мы передаем собеседнику смысл эквивалентный русскому "от и до" во временной шкале и также в пространстве. Например Бәләкәеннән зурына кадәр - от мала до велика; Кичтән иртәнгә кадәр - с утра до вечера.
Эта конструкция относительно контекста может использоваться без направительного падежа и слова "кадәр". Например: көннән көн - изо дня в день; елдан ел - из года в год